Έχετε αναρωτηθεί ποτέ γιατί σκέφτεστε με τον τρόπο που σκέφτεστε; Ή πιάσατε τον εαυτό σας να σκέφτεται τις σκέψεις σας; Αυτή η συναρπαστική διαδικασία ονομάζεται «Μεταγνώση». Με απλά λόγια, όλα έχουν να κάνουν με τη σκέψη για τη σκέψη. Η μεταγνώση είναι ένα ισχυρό εργαλείο για τον σχεδιασμό, την παρακολούθηση και την αξιολόγηση του τρόπου με τον οποίο κατανοούμε και εκτελούμε εργασίες.
Φανταστείτε να βγαίνετε έξω από το μυαλό σας και να παρατηρείτε τις διαδικασίες σκέψης σας σαν να είστε θεατής. Με αυτόν τον τρόπο, μπορείτε να αποκτήσετε μερικές ενδιαφέρουσες ιδέες για το πώς αντιμετωπίζετε προκλήσεις, παίρνετε αποφάσεις και μαθαίνετε νέα πράγματα. Θα καταδυθούμε στην κατανόηση του τι είναι η γνώση και η μεταγνώση και πώς η μεταγνώση μπορεί να αποτελέσει τη βάση της μάθησης.
Τι είναι η Γνώση και η Μεταγνώση;
Η γνώση αφορά την απόκτηση, την επεξεργασία και τη χρήση πληροφοριών. Περιλαμβάνει την αντίληψη, την προσοχή, τη μνήμη και την επίλυση προβλημάτων – βασικά, το πώς αντιλαμβανόμαστε τον κόσμο.
Η μεταγνώση, από την άλλη πλευρά, είναι η επίγνωση και η κατανόηση των γνωστικών μας διαδικασιών. Έχει να κάνει με την παρακολούθηση, τη ρύθμιση και τον προβληματισμό σχετικά με τη σκέψη μας. Οι μεταγνωστικές στρατηγικές είναι οι τεχνικές που χρησιμοποιούμε για να κάνουμε κρίσεις σχετικά με τη μάθηση και την επίλυση προβλημάτων.
Η γνώση και η μεταγνώση συνδέονται και παίζουν μεγάλο ρόλο στο πώς σκεφτόμαστε και μαθαίνουμε. Επηρεάζουν το ένα το άλλο και μας βοηθούν να χτίσουμε τις γνωστικές μας ικανότητες. Αυτές οι διαδικασίες διαμορφώνονται από παράγοντες όπως η προηγούμενη γνώση, τα κίνητρα, η προσοχή και το περιβάλλον. Για παράδειγμα, ένα παιδί που μαθαίνει για τα ζώα γνωρίζει ότι τα τέσσερα πόδια είναι χαρακτηριστικό πολλών ζώων (προηγούμενη γνώση). Τα κίνητρα των παιδιών και οι στρατηγικές που χρησιμοποιούν θα καθορίσουν πόσα ονόματα ζώων μπορούν να μάθουν και να θυμούνται.
Ενώ η γνώση και η μεταγνώση είναι αλληλένδετες, έχουν διακριτές διαφορές. Η γνώση είναι επικεντρωμένη στη μάθηση σε μια συγκεκριμένη περιοχή, ενώ η μεταγνώση μπορεί να εφαρμοστεί σε οποιονδήποτε τομέα για τη βελτίωση της σκέψης και της μάθησης. Η γνώση είναι συνήθως μια αυτόματη, ασυνείδητη διαδικασία, ενώ η μεταγνώση έχει να κάνει με την αυτορρύθμιση και την ενίσχυση των γνωστικών λειτουργιών.
Μεταγνώση: Η Βάση της Μάθησης
Τι σημαίνει να χρησιμοποιείτε τη μεταγνώση ως βάση για μάθηση; Μπορούν οι μαθητές να χρησιμοποιήσουν μεταγνωστικές στρατηγικές για να κατανοήσουν καλύτερα και να θυμηθούν τις έννοιες; Απολύτως!
Σύμφωνα με το Education Endowment Foundation (EEF, 2021), η αποτελεσματική χρήση μεταγνωστικών στρατηγικών μπορεί να οδηγήσει σε σημαντική πρόοδο, που ισοδυναμεί με επιπλέον επτά μήνες μάθησης. Αυτή η επίδραση προέρχεται από δύο διαστάσεις της μεταγνώσης: τη μεταγνωστική γνώση και τη μεταγνωστική ρύθμιση.
Η μεταγνωστική γνώση περιλαμβάνει την κατανόηση των δικών σας μαθησιακών ή γνωστικών ικανοτήτων, ενώ η μεταγνωστική ρύθμιση αφορά τις ενέργειες που κάνετε σχετικά με τη μάθησή σας. Για παράδειγμα, ένας μαθητής που μαθαίνει μια έννοια θα χρησιμοποιήσει συγκεκριμένες στρατηγικές για να κατανοήσει το υλικό (μεταγνωστική γνώση) και να αξιολογήσει τα δυνατά και τα αδύνατα σημεία του για να βελτιώσει και να φτάσει τον στόχο του (μεταγνωστική ρύθμιση).
Μεταγνωστικός Κύκλος
Στον ταχέως μεταβαλλόμενο κόσμο μας όπου η ρομποτική και η τεχνητή νοημοσύνη αναλαμβάνουν πολλές θέσεις εργασίας, είναι σημαντικό να διδάξουμε στην επόμενη γενιά τους καλύτερους τρόπους μάθησης. Οι μέθοδοι μάθησης έχουν αλλάξει και είναι σημαντικό για τους εκπαιδευόμενους να επαναλάβουν τις έννοιές τους και να αλληλεπιδράσουν μαζί τους πριν αξιολογηθούν. Αυτή η μάθηση οδηγεί στα καλύτερα αποτελέσματα. Αυτός ο τύπος μάθησης υποστηρίζεται από τον μεταγνωστικό κύκλο και αποτελείται από τέσσερα στάδια:
- Στάδιο Σχεδιασμού : Σκεφτείτε και σχεδιάστε ένα σχέδιο για την επίτευξη του στόχου.
- Στάδιο παρακολούθησης : Παρακολουθήστε την πρόοδο.
- Στάδιο αξιολόγησης : Αξιολογήστε τις στρατηγικές για την επίτευξη του στόχου.
- Στάδιο προβληματισμού : Αναλογιστείτε ολόκληρη τη μαθησιακή διαδικασία και αναλύστε τις προσεγγίσεις που χρησιμοποιήθηκαν.
Οι μαθητές με ισχυρές δεξιότητες μεταγνώσης μπορούν να σχεδιάσουν, να αξιολογήσουν κριτικά, να προβλέψουν αλλαγές, να περιηγηθούν στις δυσκολίες και να αναλογιστούν τα δυνατά και τα αδύνατα σημεία τους. Με την κατανόηση και την εφαρμογή του μεταγνωστικού κύκλου, οι μαθητές μπορούν να αναπτύξουν μεγαλύτερη αυτογνωσία και έλεγχο των γνωστικών τους διαδικασιών, οδηγώντας σε βελτιωμένα μαθησιακά αποτελέσματα. Η μεταγνώση είναι κάτι περισσότερο από μια απλή ικανότητα. είναι ένα μονοπάτι προς τη δια βίου μάθηση και την προσαρμοστικότητα. Η υιοθέτηση μεταγνωστικών στρατηγικών ενδυναμώνει τους μαθητές ώστε να είναι πιο αποτελεσματικοί και ανθεκτικοί, δίνοντάς τους τα εργαλεία που χρειάζονται για να επιτύχουν σε οποιαδήποτε προσπάθεια.
References
Saylor Academy. (n.d.). Thinking about thinking. Saylor Academy. Retrieved from https://saylordotorg.github.io
This vs. That. (n.d.). Cognition vs. Metacognition – What’s the difference? This vs. That. Retrieved from https://thisvsthat.io
Cambridge Assessment International Education. (n.d.). Getting started with metacognition. Cambridge Assessment International Education. Retrieved from https://cambridge-community.org.uk
Chartered College of Teaching. (n.d.). Metacognition, self-regulation and self-regulated learning: What’s the difference? Chartered College of Teaching. Retrieved from https://chartered.college